Kolej podziemna w szwedzkiej stolicy to dużo więcej niż system transportu - to spektakularna, najdłuższa na świecie galeria sztuki.
Systemy kolei podziemnej i towarzyszące im rozwiązania projektowe to często symbole swoich miast. Wystarczy wspomnieć ikoniczną mapę metra londyńskiego, piękne secesyjne wejścia na stacje w Paryżu lub pełne przepychu metro moskiewskie. W Sztokholmie ta artystyczna strona komunikacji miejskiej jest jeszcze bardziej rozwinięta.
Nazywana najdłuższą galerią sztuki na świecie, sztokholmska sieć Tunnelbana (lub T-bana) od 1957 roku do dziś oddała artystom aż 94 ze 100 swoich stacji. Ruszamy w niedzielny poranek, by bliżej poznać ten fenomen.
Tunnelbana składa się z trzech linii kolei podziemnej - Czerwonej, Zielonej i Niebieskiej - przewożących dziennie 900 tysięcy pasażerów. Najbardziej efektowne widoki czekają na pasażerów linii Niebieskiej. Zbudowane w latach 70. stacje mieszczą się 20-30 metrów pod ziemią. Na niemal każdej z nich wyeksponowane są fragmenty skały, w której stacja została wykuta. Skała stanowi niezwykłe tło, na którym swój talent mogą pokazać artyści. Ponieważ naszą wycieczkę zaczynamy 50 kilometrów na północ od Sztokholmu, pierwszą jej część pokonamy w Volvo XC60, którym dojedziemy na początkową stację linii Niebieskiej - Hjulsta. W doskonałej formie, po krótkiej podróży, parkujemy samochód i idziemy na stację.
Jedziemy na sam koniec linii, na stację Kungsträdgården w handlowej dzielnicy Norrmalm. Otwarta w 1977 roku stacja Kungsträdgården (czyli dosłownie ‘Ogrody Króla') zostala przez artystę Ulrika Samuelsona przemieniona w jaskinię Aladyna, pełną skarbów, murali i rzeźb. Można tam zobaczyć niezwykłe fragmenty wielu budowli zburzonych podczas kontrowersyjnej modernizacji miasta przeprowadzonej w latach 60. i 70. - od "połamanych" kolumn doryckich (należących do narodowego muzeum sztuki) po wielokolorowe posadzki ceramiczne z pałacu Makalös stojącego niegdyś na powierzchni.
Nazywana najdłuższą galerią sztuki na świecie, sztokholmska sieć Tunnelbana (lub T-bana) od 1957 roku do dziś oddała artystom aż 94 ze 100 swoich stacji. Ruszamy w niedzielny poranek, by bliżej poznać ten fenomen.
Tunnelbana składa się z trzech linii kolei podziemnej - Czerwonej, Zielonej i Niebieskiej - przewożących dziennie 900 tysięcy pasażerów. Najbardziej efektowne widoki czekają na pasażerów linii Niebieskiej. Zbudowane w latach 70. stacje mieszczą się 20-30 metrów pod ziemią. Na niemal każdej z nich wyeksponowane są fragmenty skały, w której stacja została wykuta. Skała stanowi niezwykłe tło, na którym swój talent mogą pokazać artyści. Ponieważ naszą wycieczkę zaczynamy 50 kilometrów na północ od Sztokholmu, pierwszą jej część pokonamy w Volvo XC60, którym dojedziemy na początkową stację linii Niebieskiej - Hjulsta. W doskonałej formie, po krótkiej podróży, parkujemy samochód i idziemy na stację.
Jedziemy na sam koniec linii, na stację Kungsträdgården w handlowej dzielnicy Norrmalm. Otwarta w 1977 roku stacja Kungsträdgården (czyli dosłownie ‘Ogrody Króla') zostala przez artystę Ulrika Samuelsona przemieniona w jaskinię Aladyna, pełną skarbów, murali i rzeźb. Można tam zobaczyć niezwykłe fragmenty wielu budowli zburzonych podczas kontrowersyjnej modernizacji miasta przeprowadzonej w latach 60. i 70. - od "połamanych" kolumn doryckich (należących do narodowego muzeum sztuki) po wielokolorowe posadzki ceramiczne z pałacu Makalös stojącego niegdyś na powierzchni.
Część skalnych ścian pomalowana jest na jaskrawozielono, inne pokryte są biało-czarną szachownicą. To jak powrót do lat 70., brakuje tylko bokobrodów i szerokich nogawek.
Marie Andersson, która od 20 lat jest przewodniczką po Tunnelbanie, ma szczególny stosunek do tego miejsca. "Według mnie Kungsträdgården jest najbardziej efektowną stacją," mówi. "Sztuka łączy się tu z architekturą, humorem i historią, przeplatając opowieści na temat przeszłości i teraźniejszości parku nad stacją".
Jeden przystanek od Kungsträdgården mieści się T-Centralen, główna stacja przesiadkowa, na której krzyżują się wszystkie trzy linie. Ta stacja wygląda zupełnie inaczej. Artysta Per Olov Ultvedt użył tu głównie białego i niebieskiego koloru, a ściany pokrywają kształty drzew i sylwetki budowniczych metra. Przestrzeń wydaje się przez to bardzo uspokojona, zwłaszcza w ciche niedzielne poranki. Zdaniem Marie, o to właśnie tu chodzi.
"Metro to miejsce, w którym ludzie są obecni fizycznie, ale duchem zazwyczaj są gdzie indziej," zauważa. "Podczas oprowadzania chcę dać ludziom możliwość przebywania w zupełnie naturalnej przestrzeni i odkrycia, co mogliby stracić, gdyby myśleli tylko o drodze prosto do wyjścia."
Marie Andersson, która od 20 lat jest przewodniczką po Tunnelbanie, ma szczególny stosunek do tego miejsca. "Według mnie Kungsträdgården jest najbardziej efektowną stacją," mówi. "Sztuka łączy się tu z architekturą, humorem i historią, przeplatając opowieści na temat przeszłości i teraźniejszości parku nad stacją".
Jeden przystanek od Kungsträdgården mieści się T-Centralen, główna stacja przesiadkowa, na której krzyżują się wszystkie trzy linie. Ta stacja wygląda zupełnie inaczej. Artysta Per Olov Ultvedt użył tu głównie białego i niebieskiego koloru, a ściany pokrywają kształty drzew i sylwetki budowniczych metra. Przestrzeń wydaje się przez to bardzo uspokojona, zwłaszcza w ciche niedzielne poranki. Zdaniem Marie, o to właśnie tu chodzi.
"Metro to miejsce, w którym ludzie są obecni fizycznie, ale duchem zazwyczaj są gdzie indziej," zauważa. "Podczas oprowadzania chcę dać ludziom możliwość przebywania w zupełnie naturalnej przestrzeni i odkrycia, co mogliby stracić, gdyby myśleli tylko o drodze prosto do wyjścia."
Marie ma rację. Jazda metrem bez konkretnego celu podróży pozwala nam bardziej docenić otoczenie, lepiej zrozumieć nie tylko sztukę, ale i samo metro. Gdy wjeżdżamy linią Czerwoną na stację Stadion, od razu zaczynamy się rozglądać, ze wszystkich stron patrzymy na jasnoniebieskie ściany i namalowaną na suficie tęczę, upamiętniającą igrzyska olimpijskie z 1912 roku, organizowane właśnie w Sztokholmie.
W mieście mieszkają dziś dwa miliony ludzi, więc metro będzie w najbliższych latach rozbudowywane. Linia Niebieska zostanie przedłużona z obu końców, do tego powstaną dwie zupełnie nowe linie. Dojazdy będą mieszkańcom i turystom ubarwiać kolejne instalacje artystyczne, dostępne dla wszystkich.
Z tą myślą kończymy naszą przejażdżkę, wracając na stację Hjulsta. Siadamy wygodnie w kabinie XC60 i kierujemy się na północ od Sztokholmu, na nowo doceniając przyjemność z jazdy. Oczywiście mamy przed sobą konretny cel podróży, ale teraz po prosrtu jedziemy, podziwiając stale zmieniającą się naturę szwedzkiego krajobrazu. Oto potęga sztuki.
W mieście mieszkają dziś dwa miliony ludzi, więc metro będzie w najbliższych latach rozbudowywane. Linia Niebieska zostanie przedłużona z obu końców, do tego powstaną dwie zupełnie nowe linie. Dojazdy będą mieszkańcom i turystom ubarwiać kolejne instalacje artystyczne, dostępne dla wszystkich.
Z tą myślą kończymy naszą przejażdżkę, wracając na stację Hjulsta. Siadamy wygodnie w kabinie XC60 i kierujemy się na północ od Sztokholmu, na nowo doceniając przyjemność z jazdy. Oczywiście mamy przed sobą konretny cel podróży, ale teraz po prosrtu jedziemy, podziwiając stale zmieniającą się naturę szwedzkiego krajobrazu. Oto potęga sztuki.
Lifestyle
Kontrkultura kawy - fika i bułeczki cynamonowe
Zapomnij o skomplikowanych nazwach i wegańskich zamiennikach mleka. Kawa powraca do korzeni. Opowiedzą o tym Rebecca Konradsdal i Emily Svedner, które postanowiły wpłynąć na zmianę stylu picia kawy - czy jesteś w Sztokholmie, czy w Los Angeles. Oto 'trzecia fala' kawy.
Technologia
Wystarczy dotknąć
Granice technologiczne między smartfonem a samochodem powoli się zacierają. Wynikiem tego procesu jest coraz bardziej intuicyjna obsługa funkcji auta, mówi Andreas Ropel, menedżer ds. innowacji w Volvo Cars.
Dziedzictwo
Kombi - odwieczna specjalność Volvo
Gdyby zapytać wszystkich kierowców na świecie, z czym najbardziej kojarzy im się samochód kombi, najczęstszą odpowiedzą będzie: Volvo. Żadna inna marka nie jest tak silnie kojarzona z tym rodzajem nadwozia.