คุณเคยจินตนาการถึงรถยนต์ที่ไม่มีพนักพิงศีรษะหรือเปล่า แต่นั่นเป็นเรื่องปกติที่พบได้จนกระทั่งทศวรรษ 1960 เลยนะ มาทำความรู้จักกับเรื่องราวของ Margit Engellau สตรีผู้อยู่เบื้องหลังพนักพิงศีรษะคนนี้กัน
Volvo P1800 S หนึ่งในรถยนต์รุ่นแรกของเราที่มีพนักพิงศีรษะ
Hans Hedberg ผู้จัดการฝ่ายมรดกของ Volvo Cars กำลังยืนอยู่ในโรงเก็บรถยนต์ที่ได้รับการตกแต่งใหม่ใน Arendal บนเกาะ Hisingen โดยโรงเก็บรถนี้เชื่อมต่อกับพิพิธภัณฑ์ Volvo ซึ่งจะย้ายไปที่ World of Volvo ในเร็วๆ นี้ นี่เป็นศูนย์ประสบการณ์แห่งใหม่ที่เต็มไปด้วยความมุ่งมั่นของ Volvo Cars ซึ่งจะเปิดทำการ ณ ใจกลางเมืองโกเธนเบิร์ก ประเทศสวีเดน ในช่วงต้นปี พ.ศ.2567
ถัดจากที่ Hans ยืนอยู่คือรถยนต์ Volvo P1800 S สีน้ำเงินคันงามจากปี พ.ศ.2411 ซึ่งสำหรับสายตาที่ไม่ได้รับการฝึกฝนมาก่อนคงจะไม่สังเกตเห็นสิ่งผิดปกติใดๆ เกี่ยวกับรถคันนี้ แต่รถรุ่นพิเศษคันนี้มีอุปกรณ์เสริมที่ไม่มีในรถยนต์คันอื่นใดในโลกในช่วงปลายทศวรรษ 1960 นั่นก็คือพนักพิงศีรษะ
ในปี พ.ศ.2499 อันเป็นปีที่ Gunnar Engellau ดำรงตำแหน่ง CEO ของ Volvo Cars และเขามีความทะเยอทะยานที่สูงมากบางประการสำหรับบริษัท ไม่เช่นนั้นตลาดสหรัฐฯ คงจะถูกยึดครองด้วยรถยนต์ที่มีรุ่นต่างๆ มากกว่าและปลอดภัยกว่า ซึ่งตอนที่ Gunnar เข้ากุมบังเหียน Volvo Cars นั้นบริษัทผลิตรถยนต์ได้ 31,000 คันต่อปี แต่ตอนที่เขาลงจากตำแหน่งในปี พ.ศ.2514 ตัวเลขนี้ก็เพิ่มขึ้นเป็นกว่า 205,000 คัน และ Volvo Cars ก็ได้กลายเป็นผู้ผลิตรถยนต์ระดับโลกภายใต้การบริหารงานของเขา
Margit Engellau ซึ่งเป็นภรรยาของ Gunnar เป็นนักกายภาพบำบัดอยู่ที่โรงพยาบาล Sahlgrenska ในเมืองโกเธนเบิร์ก และเธอก็ได้พบกับผู้ป่วยที่ได้รับบาดเจ็บจากอุบัติเหตุทางรถยนต์เป็นประจำทุกวัน ซึ่งนี่เป็นช่วงเวลาก่อนที่อาการบาดเจ็บบริเวณต้นคอจากการหมุนหรือสะบัดศีรษะโดยแรง (Whiplash) จะเป็นแนวคิดซึ่งเป็นที่ยอมรับกัน และก่อนที่ผู้คนจะเข้าใจถึงผลที่ตามมาของการที่ศีรษะถูกผลักอย่างรุนแรงจากตำแหน่งหนึ่งไปยังอีกตำแหน่งหนึ่ง
“Margit Engellau กำลังรักษาคนจำนวนมากที่ได้รับบาดเจ็บจากการจราจร” Hans เล่า “และในช่วงวันหยุดสุดสัปดาห์ซึ่งเธอได้ร่วมรับประทานอาหารค่ำกับสามีและคนอื่นๆ ที่ Volvo Cars เธอก็ได้แบ่งปันประสบการณ์ของเธอที่โรงพยาบาล ซึ่งเธอเข้าใจดีว่าการจะปกป้องคอและศีรษะของผู้คนให้ได้ดียิ่งขึ้น จำเป็นต้องมีการเปลี่ยนแปลงบางสิ่งบางอย่างในรถ ทุกวันนี้ เมื่อเรามองย้อนกลับไปและตระหนักได้ว่า Volvo Cars ในยุคแรกๆ เป็นอย่างไรในเรื่องของความปลอดภัยบนท้องถนนและการชน เราก็ต้องระลึกถึงคุณูปการของ Margit ด้วย”
ในช่วงหลายปีที่ Gunnar Engellau ดำรงตำแหน่ง CEO ของ Volvo Cars ได้มีการดำเนินขั้นตอนสำคัญมากมายเพื่อเพิ่มความปลอดภัย โดยในปี พ.ศ.2502 Volvo Cars ได้กลายเป็นผู้ผลิตรถยนต์รายแรกของโลกที่ติดตั้งเข็มขัดนิรภัยแบบสามจุดในรถยนต์เป็นอุปกรณ์มาตรฐาน (Amazon และ PV 544) ซึ่งสองปีก่อนหน้านี้ คุณก็สามารถสั่งซื้อเข็มขัดที่เป็นอุปกรณ์เสริมสำหรับรถ Amazon ได้แล้ว
นวัตกรรมสำคัญถัดมาก็คือเบาะที่นั่งของ Volvo ที่เปิดตัวในปี พ.ศ.2508 ซึ่งเป็นเบาะที่นั่งสำหรับรถยนต์ที่ไม่เหมือนใครด้วยที่รองบั้นเอวและเบาะรองนั่งอันเป็นโฟมพลาสติกนุ่ม ซึ่งพัฒนาขึ้นด้วยความช่วยเหลือจาก 'ผู้เชี่ยวชาญทางการแพทย์'
“เบาะที่นั่งของ Volvo เป็นสิ่งที่น่าประหลาดใจในเรื่องของเทคโนโลยี หลักการยศาสตร์ และความปลอดภัย” Hans บอก “แต่นี่เป็นเรื่องสำคัญมากสำหรับ Volvo ซึ่งในเวลานั้นไม่มีรถยนต์อื่นใดซึ่งมีที่รองหลังแบบปรับได้ แล้วจู่ๆ ผู้ขับขี่ก็สามารถนั่งได้อย่างสบายโดยไม่เมื่อยล้า และความสามารถในการนั่งอย่างปลอดภัยและสะดวกสบายในรถยนต์ Volvo ก็ยังคงเป็นหัวใจสำคัญสำหรับเราที่ Volvo Cars”
ในช่วงเชื่อมต่อกับการเปิดตัวเบาะที่นั่งของ Volvo ก็ได้มีการสร้างแบบร่างแบบแรกของพนักพิงศีรษะที่สามารถติดตั้งได้ง่ายกับเบาะที่นั่ง ที่น่าสนใจก็คือ ในตอนแรก พนักพิงศีรษะแบบใหม่มีการขายเป็นอุปกรณ์เพื่อเสริมความสบาย ไม่ใช่อุปกรณ์นิรภัย
Hans Hedberg เปิดประตู Volvo P1800 S สีน้ำเงิน ซึ่งเคยเป็นของ Gunnar Engellau และ Margit Engellau ก็มีรุ่นเดียวกันนี้แต่เป็นสีทองสว่างพร้อมเบาะที่มีสีเหมือนผิวกวาง รถยนต์ที่สั่งทำเป็นพิเศษทั้ง 2 คันที่ได้ชื่อว่า Gunnar และ Margit นี้ปัจจุบันอยู่ในครอบครองของ Volvo Cars และสามารถชมได้ที่พิพิธภัณฑ์ Volvo
“Gunnar Engellau ขับรถยนต์ Gunnar จนถึงปี พ.ศ.2518” Hans ให้อรรถาธิบาย “ผมได้ทดลองขับรถยนต์ P1800 มาหลายคันในช่วงหลายปีที่ผ่านมา แต่ไม่มีคันไหนน่าขับเท่าคันนี้อีกแล้ว ทั้ง Gunnar และ Margit ต่างเป็นรถแนวคิดที่ได้รับการปรับปรุงให้ขับสบายที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ ด้วยคาร์บูเรเตอร์ขนาดใหญ่ แชสซีที่มีความสมดุลมากขึ้น และการปรับแต่งอย่างพิถีพิถันทั้งรายละเอียดขนาดใหญ่และขนาดเล็ก นอกจากนี้ยังมีแนวคิดด้านความปลอดภัยที่ล้ำหน้า ด้วยไฟหน้าเสริมพิเศษและที่ปัดน้ำฝนสำหรับไฟหน้ารุ่นแรกๆ แล้วก็แน่นอนว่าต้องมีพนักพิงศีรษะ"
ตั้งแต่ทศวรรษ 1970 เป็นต้นมา เบาะที่นั่งด้านหน้าของรถยนต์ Volvo ทั้งหมดต่างมีพนักพิงศีรษะเป็นอุปกรณ์มาตรฐาน ซึ่งถือเป็นเหตุการณ์สำคัญอีกประการหนึ่ง
Hans Hedberg กล่าวว่าเรื่องราวของ Margit Engellau เคยได้รับการบอกเล่ามาก่อน แต่ก็ยังไม่บ่อยพอ ใน โฆษณาของ Volvo ที่อาจถูกลืมไป ในช่วงปี พ.ศ.2536 ซึ่งได้มีการถ่ายทำการประชุมของผู้ป่วยกับ Margit ที่โรงพยาบาล Sahlgrenska โฆษณาลงท้ายด้วยคำว่า "คุณอาจไม่เคยได้ยินชื่อ Margit Engellau แต่บางทีคุณอาจเคยเห็นอนุสาวรีย์ที่สร้างขึ้นเพื่อเธอ" ก่อนที่จะแสดงภาพ Volvo 960 สีแดงพร้อมกับข้อความว่า "ขับขี่อย่างปลอดภัย"
“นี่เป็นเรื่องราวที่งดงาม ด้วยข้อเท็จจริงที่ว่าไอเดียที่อยู่เบื้องหลังหนึ่งในแนวคิดด้านความปลอดภัยที่สำคัญที่สุดของเรานั้นมาจากเธอ และแนวคิดดังกล่าวได้ถูกนำไปใช้ใน Volvo P1800 ซึ่งเป็นรถยนต์ Volvo รุ่นที่สวยที่สุดรุ่นหนึ่ง และก็เป็นเรื่องดีๆ ที่ทำให้มีเรื่องดีๆ อื่นๆ เกิดขึ้นตามมา" Hans กล่าวทิ้งท้าย
Margit Engellau ถึงแก่กรรมท่ามกลางความเศร้าโศกเสียใจในปี พ.ศ.2524 แต่แนวคิดสร้างวรรค์ของเธอก็ยังคงอยู่ช่วยเหลือชีวิตผู้คนมากมายต่อไป